Thu phí báo điện tử: Không đơn giản là tạo ra một chuyên mục riêng rồi thu tiền

Trong kinh doanh dịch vụ/nội dung số có một số mô hình doanh thu phổ biến, ví dụ: Quảng cáo (thu hút người dùng để thu tiền quảng cáo, như Facebook, YouTube..); Đăng ký (tạo kho nội dung lớn rồi thu tiền đăng ký thành viên, như Netflix); Dịch vụ gia tăng (cho miễn phí dịch vụ cơ bản, thu tiền dịch vụ cao cấp, như Gmail, Zoom..); Tiếp thị liên kết (cho không nội dung để thu hut người dùng rồi bán hàng thuê)…

Một số hình thức thu phí báo điện tử phổ biến

Dưới sức ép của mạng xã hội, báo chí buộc phải xuất bản lên internet. Và có lẽ vì bị hút theo các mạng xã hội nên báo chí cũng “mặc nhiên” vận hành theo mô hình doanh thu quảng cáo của các mạng xã hội. Tuy nhiên, vì học theo mà không có điểm khác biệt để cạnh tranh nên báo chí bị mạng xã hội cho “đo ván”. Bởi: Chi phí sản xuất nội dung quá cao (Báo chí phải trả nhuận bút, mạng xã hội do người dùng tự làm); Nền tảng đơn điệu (báo chí dùng web, mạng xã hội dùng cả app); Công nghệ lạc hậu (báo chí không có Big Data, AI để thu thập dữ liệu và phân tích người dùng để tối ưu phân phối quảng cáo)...

Do vậy, sau một thời gian chịu hết nổi báo chí phải tìm những mô hình doanh thu khác hoặc chí ít cũng tìm cách để gia tăng doanh thu. Một trong những cách mà một số tờ báo lớn thế giới đã áp dụng và có những thành công bước đầu là: Áp dụng công nghệ để làm sống lại mô hình “bán báo” trước đây nhưng trên môi trường internet, trên thực chất là chuyển từ mô hình doanh thu quảng cáo sang doanh thu đăng ký.

Tuy nhiên, để vận hành thành công mô hình doanh thu này với báo chí phụ thuộc rất nhiều yếu tố. Trước hết, phải áp dụng hàng loạt công nghệ hiện đại, đặc biệt là AI để “chặn” người đọc để thu tiền đúng thời điểm, theo đặc điểm, nhu cầu của từng người dùng cụ thể chứ không phải tạo barie chặn hàng loạt hoặc tạo ra một “khu VIP” rồi thu vé. Hơn nữa, trong số hàng ngàn tờ báo áp dụng chỉ có một vài tờ thành công, đó là những tờ thương hiệu rất tốt, có bạn đọc trung thành lớn. Hay nói cách khác chỉ những tờ báo có sản phẩm (chất lượng, thương hiệu) đủ tốt để bạn đọc chấp nhận bỏ tiền và hơn nữa là bỏ thời gian học cách đọc báo mới.

Ở Việt Nam bắt đầu có một số tờ báo muốn áp dụng mô hình doanh thu đăng ký. Tuy nhiên, do chưa thể áp dụng những công nghệ hiện đại nên các báo tạo một “Khu VIP” rồi kêu gọi bạn đọc trả tiền mua vé để vào. Điều này rất dễ dẫn đến “cháy nhà hai đầu”, vì: Những nội dung hay đã cho vào “Khu VIP” sẽ khiến bạn đọc miễn phí rời bỏ dẫn đến giảm doanh thu quảng cáo trong khi “Khu VIP” thì không tối ưu trải nghiệm người dùng vì chưa áp dụng được công nghệ hiện đại.

Một sản phẩm mới phải là hệ quả từ một phương thức kinh doanh mới với hàng loạt cái mới: Mô hình doanh thu, phương thức marketing, phương thức cung ứng sản phẩm, phương thức bán, thu tiền…Còn bỗng dưng đang miễn phí chuyển sang thu tiền thì thật khó được người mua chấp nhận, cái gì cũng vậy.

Bài viết của nhà báo Nguyễn Huy Hoàng - Ủy viên Ban Biên tập, Tạp chí Doanh nghiệp & Hội nhập. ONECMS Blog đăng với sự đồng ý của tác giả. Bài viết thể hiện quan điểm của riêng tác giả, không liên quan đến quan điểm của ONECMS Blog. Tiêu đề bài viết do ONECMS Blog đặt lại.