Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ báo điện tử cá nhân hóa cho từng độc giả như thế nào?

Khảo sát trong bản báo cáo Dự báo xu hướng Nghề báo, Truyền thông và Công nghệ năm 2019 của Nic Newman, chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Báo chí Reuters, cho thấy 78% tòa soạn báo cho rằng đầu tư vào Trí tuệ nhân tạo (AI) là cần thiết cho tương lai.

Trí tuệ nhân tạo có 3 ứng dụng chính: một là cá nhân hóa nội dung và tạo ra gợi ý phù hợp cho độc giả; hai là tự động hóa việc viết tin bài, video; và thứ ba là cung cấp công cụ để hỗ trợ phóng viên giải quyết công việc.

Trí tuệ nhân tạo cho báo chí: Xu hướng cá nhân hóa cho người đọc báo điện tử

Những ứng dụng của Trung Quốc như Jinri Toutiao, Qutoutiao, hay Kuaibao hiện đang dẫn đầu thế giới trong việc sử dụng AI, trong đó chủ yếu là công nghệ Machine Learning, để đưa ra những tin tức phù hợp với từng cá nhân từ nhiều đầu báo khác nhau.

Toutiao có khoảng 120 triệu người dùng với thời gian lướt tin trung bình trên một tiếng mỗi ngày.

Ngày nay những ứng dụng AI như vậy đang lan rộng khắp Châu Á, Newsdog đang là nền tảng tổng hợp tin thông dụng ở Ấn Độ, trong khi chủ sở hữu của Toutiao là Bytedance đang đầu tư một ứng dụng tương tự ở Indonesia.

Sức hấp dẫn có thể tăng cao, nhưng thực ra nguy cơ của cách làm này cũng có hiện hữu. Thuật toán dựa trên tính đại chúng thường mở đường cho khả năng câu view, tạo điều kiện cho các video giật gân và những nội dung nhạy cảm khác.

Giới chức trách Trung Quốc đã phải đình chỉ không ít ứng dụng kiểu này trong đó có Toutiao vào tháng 4/2018 vì chứa những nội dung thô tục và không đúng sự thật. Giống như các nền tảng mạng xã hội, ứng dụng tổng hợp tin tức chắc hẳn sẽ cần bắt đầu nhận trách nhiệm lớn hơn trong năm nay và đưa dần vào cơ chế biên tập tổng quan.

Vấn đề lớn cho những tòa soạn báo truyền thống là làm thế nào để sử dụng AI có trách nhiệm hơn, minh bạch hơn trong website và ứng dụng của mình, và làm thế nào để kết nối thông tin từ người dùng. Hãng truyền thông Phần Lan, YLE đã bỏ ra khá nhiều thời gian để giải quyết vấn đề này khi phát triển trợ lý ảo Voitto của mình.

Trợ lý ảo này thu nhận phản hồi dựa từ gợi ý trên màn hình khóa của điện thoại, ứng dụng đầu tiên làm vậy, và dự tính xây dựng những cuộc trò chuyện không ngừng về lựa chọn của người dùng.

Quan trọng là ứng dụng này không lấy tỷ lệ click vào làm thước đo thành công mà thay vào đó là bao nhiêu người duy trì dùng trợ lý Voitto và liệu họ có hài lòng với số lượng và hướng gợi ý họ nhận được. Hiện 76% người dùng hài lòng.

Năm 2019 BBC sẽ còn nghĩ xa hơn về việc một thuật toán dịch vụ cộng đồng có thể là thế nào. Đó có thể là giảng giải cho người nghe về lợi ích của thuật toán và cách dùng các lựa chọn cá nhân hóa mà không vô ý gây ra hậu quả, khó khăn cho chính bản thân mình.

Ông Charlie Beckett, người điều hoành dự án Polis của Đại học Kinh tế London (LSE), cũng đang phải tìm hiểu những vấn đề này cho một dự án mới tài trợ bởi Google về nghiên cứu và đào tạo AI cho các tòa soạn.

Ông nhìn nhận nguy cơ phía trước: “Hiện có một loạt các vấn đề về biên tập và về khuynh hướng của các thuật toán, chương trình phần mềm. Điều cuối cùng mà nghề báo cần thêm hiện giờ là gạt bỏ thêm tính chân thực và minh bạch”.

*Nguồn dịch: Bản báo cáo Dự báo xu hướng Nghề báo, Truyền thông và Công nghệ năm 2019; các tiêu đề do OneCMS biên soạn.